Film niemy „Rok 1863” w Bibliotece w Piasecznie.

W piątek 20 października 2023 roku w Sali widowiskowej Biblioteki Publicznej w Piasecznie odbył się pokaz filmu „Rok 1863” w reżyserii Edwarda Puchalskiego z 1922 r. Wspomniany obraz jest ekranizacją powieści Stefana Żeromskiego „ Wierna Rzeka” , której fabuła jest osadzona w czasach Powstania Styczniowego.

W filmowej adaptacji książę Józef Odrowąż, którego zagrał Ryszard Sobiszewski, przyłącza się do Powstania i zostaje ranny w bitwie pod Małogoszczem. Po długiej wędrówce, przepełnionej bólem poniesionych ran, dociera do wsi Niezdoły. Tam spotyka się z niechęcią miejscowych chłopów i  zostaje przepędzony. Cudem udaje mu się dojść do położonego za wsią majątku państwa Rudeckich, gdzie znajduje schronienie i opiekę ze strony młodej i pięknej Salomei Brynickiej, którą w filmie gra Maria Hryniewicz. Oddana sprawie Powstania Styczniowego Salomea opiekuje się chorym księciem i ukrywa go przed rosyjskimi żołnierzami. Pomiędzy obojgiem rodzi się gorące uczucie…

Film ten jest najstarszą, w pełni zachowaną adaptacją powieści w historii polskiego kina. Jest to obraz niemy.

Pokaz filmowy został  poprzedzony prelekcją na temat wybuchu Powstania Styczniowego. Prowadzący wykład opowiedział o statusie polskich weteranów Powstania Styczniowego w okresie międzywojnia, a także przedstawił etos Powstańca Styczniowego w świadomości i tożsamości społeczeństwa polskiego lat dwudziestych i trzydziestych ubiegłego stulecia. Prelegent poruszył także temat polskiej kinematografii, a przede wszystkim strat, które poniosły archiwa polskiego filmu na skutek wojny i rewolucji technologicznej.

Kopia filmu prezentowana w trakcie seansu pochodzi z zasobu Filmoteki Narodowej. 

Widzowie przybyli na spektakl, mogli nie tylko przypomnieć sobie treść powieści Stefana Żeromskiego, ale też skonfrontować własną wrażliwość widza epoki Netflixa i kina trójwymiarowego, z estetyką filmu sprzed rewolucji dźwiękowej.

Pokaz zrealizowano w ramach projektu „Szlakiem Powstania Styczniowego na Ziemi Piaseczyńskiej” dofinansowanego ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Powstanie Styczniowe 1863-1864″.